26 kwietnia 2023 r. to dzień wyznaczający m.in. początek obowiązywania zmian w Kodeksie pracy implementujących postanowienia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1152 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej. Przewidują one m.in. nowe rozwiązania w zakresie umowy o pracę na okres próbny.
W stanie prawnym funkcjonującym do 25 kwietnia 2023 r., umowa próbna mogła zostać zawarta na okres do 3 miesięcy, a K.p. nie przewidywał możliwości jej wydłużania. Zmodyfikowane przepisy przesądzają zaś o możliwości uzgodnienia przez strony w treści umowy próbnej opcji jej przedłużenia o czas urlopów oraz innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli w okresie zatrudnienia takowe wystąpią (jest to uprawnienie stron, a nie obowiązek).
Inną ważną nowością w zakresie długości umowy próbnej jest jej „powiązanie” z długością umowy o pracę na czas określony, którą strony zamierzają zawrzeć po zakończeniu okresu próbnego. Umowa „próbna” po zmianach może być zawierana na okres nieprzekraczający 3 miesięcy, z tym że okres próbny nie może wykraczać poza:
- 1 miesiąc – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony krótszy niż 6 miesięcy,
- 2 miesiące – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony wynoszący co najmniej 6 miesięcy i krótszy niż 12 miesięcy.
Strony mogą także jednokrotnie wydłużyć wymienione powyżej okresy próbne, maksymalnie o 1 miesiąc, jeżeli jest to uzasadnione rodzajem pracy. Niestety regulacja o tym mówiąca nie wyjaśnia o jakie konkretnie sytuacje chodzi.
Jak wynika z przedstawionych wyjaśnień, zawarcie umowy próbnej na okres powyżej dwóch miesięcy, lecz nieprzekraczający trzech miesięcy jest możliwe w przypadku zamiaru zawarcia umowy na czas określony równy lub dłuższy niż 12 miesięcy.
Ponadto po zmianach, ponowne zawarcie umowy o pracę na okres próbny z tym samym pracownikiem możliwe jest tylko wtedy, gdy pracownik zostanie zatrudniony w celu wykonywania innego rodzaju pracy (przed nowelą, zakład mógł jednokrotnie, ponownie zawrzeć umowę o pracę na okres próbny z tym samym pracownikiem po upływie co najmniej 3 lat od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniej umowy o pracę, jeżeli pracownik był zatrudniony w celu wykonywania tego samego rodzaju pracy).
| Maksymalny czas trwania umowy na okres próbny | Zamiar zawarcia umowy na czas określony na okres: | Możliwość wydłużenia okresu próbnego | |
| 1 miesiąc | krótszy niż 6 miesięcy | Możliwość jednokrotnego wydłużenia w umowie o pracę okresu próbnego, nie więcej niż o 1 miesiąc, jeśli jest to uzasadnione rodzajem pracy | Możliwość wydłużenia okresu próbnego o czas urlopu lub innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy – jeśli strony przewidziały taką możliwość w umowie o pracę. |
| 2 miesiące | wynoszący co najmniej 6 miesięcy i krótszy niż 12 miesięcy | ||
| 3 miesiące | równy lub dłuższy niż 12 miesięcy | ||
Zmiany dotyczące rozwiązywania umowy próbnej
Jeszcze inną zmianą dotyczącą umowy na okres próbny jest przyznanie pracownikowi w określonych okolicznościach prawa do wystąpienia do pracodawcy z wnioskiem o wskazanie przyczyny wypowiedzenia omawianej umowy.
Wspomniany przywilej dotyczy sytuacji, w której pracownik uzna, że przyczyną rozwiązania umowy o pracę na okres próbny za wypowiedzeniem albo zastosowania działania mającego równoważny skutek do rozwiązania umowy o pracę było skorzystanie z uprawnień wymienionych w punkcie a). W takim przypadku zatrudniony może, w terminie 7 dni od dnia złożenia oświadczenia woli pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę na okres próbny za wypowiedzeniem albo zastosowania działania mającego równoważny skutek do rozwiązania umowy o pracę, złożyć do pracodawcy wniosek w postaci papierowej lub elektronicznej o wskazanie przyczyny uzasadniającej to rozwiązanie albo zastosowanie działania.
Pracodawca ma obowiązek udzielenia pracownikowi odpowiedzi na ww. wniosek w postaci papierowej lub elektronicznej w terminie 7 dni od dnia jego złożenia przez pracownika.
Nowy wzór umowy o pracę na okres próbny obowiązujący od 26 kwietnia 2023 r.
Kliknij poniższy link i pobierz bezpłatnie przykładowy, nowy wzór umowy o pracę na okres próbny do stosowania od 26 kwietnia 2023 r.:
